Het was in 1997, tijdens mijn tweede bezoek aan Brazilië. Ik reisde per bus door de deelstaat Minas Gerais, waar ik nu woon. Plotseling werd mijn aandacht getrokken door een boom die in volle bloei stond, maar waaraan geen blad was te bekennen. Ik leerde dat het één van de soorten van de ipê was, een boom die in het Midden- en Zuid-Amerikaanse regenwoud voorkomt, maar ook in gecultiveerde omgevingen is te vinden.

Eerst zag ik er één met witte bloemen,  naderhand kwam ik er ook tegen met roze, lavendelkleurige en rode bloemen. Van al die variëteiten zijn in het landschap het moeilijkst te missen de ipê’s die opvallen door hun goudgele kleurenpracht. De ipê’s dragen wel blad, maar ze laten dat vallen vlak voordat ze in bloei raken.
Rondom begin september lijken al die gele ipê’s vrijwel tegelijk tot leven te komen. Je vindt ze hier in mijn woonplaats Mariana en in het naburige Ouro Preto, maar het best bleken ze te bewonderen tijdens een recente reis naar Tiradentes (waar ik eerder al eens over schreef, zie hier). Soms zie je een boom waar de bloemen verspreid of in kleinere trossen aan hangen. Maar het mooist en indrukwekkendst zijn de ipê’s waarvan de kruinen bijna lijken te bezwijken onder de dichte bloemendekens waarmee ze zijn bedekt. Soms zie je een paar van die bomen verspreid in het landschap, soms duiken ze overal langs de weg op, kleinere exemplaren dicht langs de weg, grotere op enige afstand. In het centrum van Tiradentes staat een tamelijk grote, die een deel van zijn bloemenpracht boven de straat laat hangen en die dan ook veel wordt gefotografeerd. Elders trof ik twee kleine exemplaren aan voor een van de mooie historische huisjes waar Tiradentes vol mee staat.

De ipê (officiële naam: Tabebuia, behorend tot de familie van de Bignoniaceae) was van oudsher populair bij inheemse volkeren vanwege de weerstand van het hout, dat onder andere tegen water en vuur bestand is, en vanwege medicinale kwaliteiten. Men zegt dat stoffen van de ipê een genezende werking kunnen hebben op bijvoorbeeld leukemie, allergieën, diabetes, dysenterie en malaria. Het zal in verband met die kwaliteiten zijn dat de ipê in zijn voortbestaan werd bedreigd; nu zijn er programma’s voor een verantwoorde ipêcultuur.