In één van de grote chocoladeketens in Brazilië, de CacauShow, waren tot enige tijd geleden een soort grote bonbons te koop met de naam Holandesa. Het deed me niet aan een specifiek Nederlands chocoladeproduct denken. Vermoedelijk is het net zoiets als met het Engelse Dutch, dat wordt gebruikt in uitdrukkingen die ons nauwelijks iets zeggen. Hetzelfde is het geval met de Torta Holandesa, die in grote Braziliaanse steden is te krijgen. Carla Duclos, een Braziliaanse die al tien jaar in Nederland woont, vertelde dat ze in Amsterdam meteen naar die torta op zoek was gegaan, maar dat hij nergens was te vinden. Gelukkig ontdekte ze snel wat ze nu de echte Torta Holandesa vindt: appeltaart! Op haar eigen kook- en baksite Entrepanelas (Tussen pannen) is te zien dat ze een prachtige en ongetwijfeld heerlijke appeltaart weet te bakken.
Klik op de foto om hem groter te zien.
Wijlen mijn vriend Augusto liet mij kennismaken met Padre Viegas, vroeger een aparte gemeente, nu een distrito van Mariana. Het is een schat van een dorpje met een kleine kern en allerlei buitenhuizen op landgoed-achtige percelen er omheen. Op één van die buitenplaatsen woonde een collega van Augusto, ook advocaat. Zijn vrouw had er haar eigen bedoening, een alambique of cachaçastokerij. De cachaça, de grondstof voor caipirinhas, wordt gestookt uit cana of suikerriet. De cachaça uit deze alambique is heel verfijnd van smaak en eigenlijk is het zonde om hem in een caipirinha te verstoppen. Het merk: Duas Gotas, twee druppels. Het spreekt voor zich dat het daar meestal niet bij bleef.
Als je het terrein op kwam rijden, viel meteen een intrigerend gebouwtje in het oog. Langs de toegangsweg naar het woonhuis stond een kleine kapel waarvan de wanden grotendeels bestonden uit flessen. Daardoor had het interieur een heel licht karakter.
Klik op de foto om hem groter te zien.
Eet smakelijk. Bom apetite, op zijn Braziliaans. Een keus uit heerlijke hapjes om je avondmaaltijd samen te stellen in een kraam in de Noord-oostelijke stad São Luís de Maranhão.
Op de middelste schotel: Camarão frito no alho & óleo: garnalen gebakken in knoflook en olie. Linksonder: Camarão ao molho: garnalen in saus. Erboven: Lazanha com carne: lasagna met vlees. Linksboven: Panqueca, een soort gevulde pannenkoek. Middenboven: Vatapá, een visschotel uit Bahia. Rechtsboven: Cuxá, gepureerde groenten met azijndressing. Rechtsonder: Frango ao molho, kip met saus.
Klik op de foto om hem groter te zien.
Op deze foto zie je ook veel afval, maar die ligt er niet voor niets. In de nordeste, het tropische noord-oosten van Brazilië, sprak ik eens met vrienden over castanhas de caju, cashewnoten, en waarom die ook hier zo duur zijn. Dat komt doordat ze op een ingewikkelde manier moeten worden schoongemaakt, werd me uitgelegd. Cashewnoten groeien in een schil onderaan een vrucht die voor ons een paprika lijkt. Die schil bevat een giftige stof en daarom moet je die vooral niet eten. Eerst worden de nog in de schil verpakte noten in een vuurtje gelegd, zodat de schillen verbranden. Daarna worden de schillen met een hamer van de vrucht af geslagen. De vrienden besloten me een demonstratie te geven. Je ziet de zwartgeblakerde schillen op de grond liggen en de schone cashewnoten in het groene plastic bakje.
Het is inderdaad een heel bewerkelijk, tijdrovend procédé. De castanhas de caju die ik hier in de supermarkt of notenbar koop, zijn vast op een minder arbeidsintensieve manier consumptieklaar gemaakt. Desalniettemin zijn het nog steeds de prijzigste noten.
Klik op de foto om hem groter te zien.
Een lekkere Italiaanse avondmaaltijd, na een dag met lange wandelingen door Milaan.
Klik op de foto om hem wat groter te zien.
Een passend vaarwel aan Arco Verde (groene boog) in het bloedhete en kurkdroge binnenland van de Braziliaanse noordoostelijke deelstaat Pernambuco. In deze bar kun je je dorst lessen met verschillende soorten bier (cerveja), maar de bierreclames zorgen er meteen voor dat de warmte een beetje buiten wordt gehouden.
Klik op de foto om hem groter te zien.
Al eerder waren we op dit blog op de markt (feira) van Arco Verde, een stadje in het droge Braziliaanse binnenland, in de deelstaat Pernambuco. Daar werd mijn oog onweerstaanbaar getrokken door dit kruidige tafereel. We zien hier colorífico of colorau, een kruid dat wordt gemaakt van de stof urucum (uit vruchten van de anattoboom) met mandioca- of cassavemeel, maïsmeel en plantaardige olie. Het wordt in de Braziliaanse keuken veel gebruikt om bijvoorbeeld pasta’s extra kleur en smaak te geven. Bovendien worden het medicinale krachten toegeschreven; het schijnt bloedarmoede tegen te gaan en te kunnen helpen bij bronchitis, maag- en darmverstopping en cardiologische aandoeningen. Mij ging het bij de kennismaking in Arco Verde vooral om de zeer indringende kleur.
Klik op de foto om hem groter te zien.
Onze digitale revolutie heeft ook een nieuwe emancipatiegolf veroorzaakt, in die zin dat iedereen, ongeacht zijn kennis, ervaring, intelligentie, ieder ogenblik de hele wereld kan laten weten wat hij van alles vindt. Hofland, de Groene, 24-04-2012