Al eerder maakten we kennis met het immens populaire aardewerk uit het Braziliaanse noord-oosten, de Nordeste. In een van de winkels in het kunst- en kunstnijverheidscentrum dat we hier gisteren leerden kennen, kwam ik deze collectie tegen.
Bovenin zien we, behalve bruidsparen en bruiloftsgasten, veel muzikanten. En in de rechter benedenhoek van de bovenverdieping een groep Retirantes, mensen die uit het gortdroge binnenland naar de stad waren gevlucht en bij het eerste bericht over regen schielijk terugkeren.
Op de benedenverdieping (bekijk de foto vooral groter door erop te klikken) zien we verschillende ambachten en in het midden een biechtvader met zijn biechteling.
Recife is de hoofdstad van de Braziliaanse deelstaat Pernambuco, in het noord-oosten, de Nordeste. Zoals ik eerder vertelde is Recife groot geworden doordat Maurits van Nassau Siegen hier in de zeventiende eeuw een tijdje de baas is geweest in opdracht van de West-Indische Compagnie. Hij liet duidelijk zijn sporen na, ook doordat hij wetenschappers en kunstenaars een beeld van onder andere de inheemse bewoners en de flora en fauna liet maken.
Dit mooie gebouw staat in een stadswijk die heel goed is gerestaureerd en waar je vanuit het centrum naar toe kunt gaan via een brug die naar Maurits van Nassau is vernoemd.
Toen de foto uit mijn camera kwam, dacht ik dat er bovenin een vlekje zat. Maar het bleek een duif te zijn die in de schaduw een plekje met mooi uitzicht had gevonden.
Klik op de foto om hem groter te zien.
Bij de eigenaresse van dit winkeltje-aan-huis heb ik verschillende keren gelogeerd. Anders dan de winkels die hier eerder te zien waren is dit een echt buurtwinkeltje. Het is ondergebracht in een kamer aan de straat in een heel eenvoudig huisje in een buurt aan de buitenkant van São Luís, hoofdstad van de deelstaat Maranhão. São Luís ligt aan de noord-oostkust van Brazilië in wat de nordeste heet, het noord-oosten. De stad heeft een historisch centrum met gebouwen uit de zeventiende eeuw, maar tegenwoordig ook een hypermodern deel met superluxe appartementen en grote shoppings. Er zijn dan ook grote tegenstellingen tussen arm en rijk. De mevrouw die dit winkeltje runt kan vanuit haar woonkamer (op de bovenste foto te zien) haar winkel in de gaten houden. Klanten tikken op een afgesloten stalen hekwerk (om diefstal tegen te gaan) of roepen vanaf de stoep. Ze kopen er artikelen die elke dag in het huishouden nodig zijn, mineraalwater en frisdranken, mensen die uit hun werk komen, kopen een paar sigaretten en een doosje lucifers en kinderen voor een krats wat snoepjes. De voorraden zijn super-klein.
São Luís is korte tijd in handen geweest van de koloniale macht van de West-Indische Compagnie onder leiding van Prins Maurits van Nassau Siegen.
Klik op de foto’s om ze groter te zien.
Op deze foto zie je ook veel afval, maar die ligt er niet voor niets. In de nordeste, het tropische noord-oosten van Brazilië, sprak ik eens met vrienden over castanhas de caju, cashewnoten, en waarom die ook hier zo duur zijn. Dat komt doordat ze op een ingewikkelde manier moeten worden schoongemaakt, werd me uitgelegd. Cashewnoten groeien in een schil onderaan een vrucht die voor ons een paprika lijkt. Die schil bevat een giftige stof en daarom moet je die vooral niet eten. Eerst worden de nog in de schil verpakte noten in een vuurtje gelegd, zodat de schillen verbranden. Daarna worden de schillen met een hamer van de vrucht af geslagen. De vrienden besloten me een demonstratie te geven. Je ziet de zwartgeblakerde schillen op de grond liggen en de schone cashewnoten in het groene plastic bakje.
Het is inderdaad een heel bewerkelijk, tijdrovend procédé. De castanhas de caju die ik hier in de supermarkt of notenbar koop, zijn vast op een minder arbeidsintensieve manier consumptieklaar gemaakt. Desalniettemin zijn het nog steeds de prijzigste noten.
Klik op de foto om hem groter te zien.
Onze digitale revolutie heeft ook een nieuwe emancipatiegolf veroorzaakt, in die zin dat iedereen, ongeacht zijn kennis, ervaring, intelligentie, ieder ogenblik de hele wereld kan laten weten wat hij van alles vindt. Hofland, de Groene, 24-04-2012