Tiradentes is misschien wel het mooiste van de historische steden in de deelstaat Minas Gerais in Brazilië. Het is heel klein, maar doordat het zo mooi is en doordat het historisch erfgoed er bijna in originele staat is bewaard kan het er ook heel druk zijn. Direct buiten het centrum kun je er tamelijk ongestoord rondwandelen. En bijna overal is wel iets moois en iets bijzonders te ontdekken. Op een van mijn vele wandelingen lag ineens deze kunst aan mijn voeten.
Tiradentes betekent tandentrekker. Het was de naam van een van de leden van de Inconfidência Mineira, de groep die de aanzet heeft gegeven tot de onafhankelijkheid van Brazilië. Ze werden verraden en veroordeeld. Tiradentes liet als enige het leven; hij werd gevierendeeld en de delen van zijn stoffelijk overschot werden als afschrikwekkend voorbeeld in verschillende plaatsen ‘tentoongesteld’. Het is mooi in beeld gebracht op het immense schilderij van Candido Portinari, waar ik gisteren naar verwees. Nu is er in Brazilië vrijwel geen plaats te vinden waar niet een plein of straat de naam van Tiradentes draagt.
Als je op de foto klikt, krijg je hem in dit geval in zijn geheel te zien.
Nog een foto om een indruk te geven van hoe zo’n verzameling ex-votos er uitziet. Op de foto vooral veel wassen of gipsen ledematen, waarmee mensen hun dank betuigden voor het herstel van gebroken ledematen. Soms zie je ook hulpstukken voor bijvoorbeeld een gebroken knie of elleboog. Verder veel foto’s van adolescenten in feestkledij als ze een diploma hadden gehaald. Als je goed kijkt, kun je ook enkele vrachtauto’s herkennen. Het gaat dan om een chauffeur die zich een nieuwe auto kon permitteren of die aan een ernstig ongeluk was ontsnapt.
Het meest aandoenlijk vind ik zelf de schilderijtjes en prenten van mensen die ziek te bed liggen en bezoek lijken te krijgen van de heilige op wiens voorspraak zij hopen. Ook deze foto maakte ik in Tiradentes MG.
In Tiradentes, een prachtig historisch stadje in de Braziliaanse deelstaat Minas Gerais (waar ook mijn woonplaats Mariana is te vinden), ontdekte ik jaren geleden een ruimte achter een kerk, letterlijk tot de nok toe gevuld met ex votos. Dat zijn voorwerpen waarmee gelovigen een heilige bedanken voor een verkregen gunst. Die ex votos variëren van een foto van iemand die voor een examen is geslaagd of een foto van de nieuwe vrachtauto die een vrachtrijder heeft kunnen aanschaffen tot een gipsen hand of been voor iemand die (bijna) één van zijn ledematen was kwijtgeraakt.
Het mooist zijn vaak de wat oudere schilderijen waarop je bijvoorbeeld iemand doodziek in bed ziet liggen. De schildering op bijgaande foto vertelt wat er in dit geval gebeurde:
“Een wonder dat de Heiligste Drieëenheid voltrok aan de jongen Antonio de Sal Gonçalves, die zeven jaar was en zoon van Agenor Sales de Almeida. De jongen was in het gezelschap van de heer Joaquim Antonio Gonçalves, eigenaar van de wagen. Plotseling viel de jongen van de kar, waarbij een wiel over zijn lichaam reed. De heer Joaquim trok de hoed van zijn hoofd en riep de Heiligste Drieëenheid aan, en de jongen bleek gezond en wel te zijn. Wie dit wonder op dit wonderbaarlijke schilderij liet vastleggen, was de vader van het kind, vanwege zijn levende geloof. Deze tragedie voltrok zich op het landgoed van de heer Geraldo Eugenio in oktober 1943.”
Als je op de afbeelding klikt, krijg je hem groter te zien.
Onze digitale revolutie heeft ook een nieuwe emancipatiegolf veroorzaakt, in die zin dat iedereen, ongeacht zijn kennis, ervaring, intelligentie, ieder ogenblik de hele wereld kan laten weten wat hij van alles vindt. Hofland, de Groene, 24-04-2012
